Kỹ năng cần trang bị cho trẻ đầu năm học cần thiết, bổ ích

Đầu năm học là thời điểm quan trọng để giúp trẻ hình thành thói quen và thích nghi với môi trường mới. Để con tự tin, học tốt và hòa nhập nhanh, cha mẹ cần trang bị cho trẻ những kỹ năng thiết yếu ngay từ sớm. Vậy kỹ năng cần trang bị cho trẻ đầu năm học là gì? Cùng tìm hiểu ngay trong bài viết dưới đây.

1. Kỹ năng giao tiếp

Giao tiếp là một trong những kỹ năng nền tảng giúp trẻ hình thành sự kết nối với mọi người xung quanh. Đây không chỉ là việc sử dụng ngôn ngữ để nói và nghe, mà còn bao gồm khả năng lắng nghe chủ động, thấu hiểu cảm xúc của người đối diện, và phản hồi một cách phù hợp trong từng tình huống. Khi trẻ được rèn luyện kỹ năng giao tiếp từ sớm, các em sẽ trở nên tự tin hơn trong việc thể hiện bản thân, đồng thời tạo dựng được các mối quan hệ tích cực trong học tập và cuộc sống.

Ba mẹ nên đầu tư thời gian và môi trường phù hợp để giúp trẻ phát triển kỹ năng này một cách tự nhiên và toàn diện:

• Tạo điều kiện để trẻ được giao tiếp thường xuyên với cha mẹ và người thân qua các cuộc trò chuyện hàng ngày.
• Khuyến khích trẻ đặt câu hỏi, chia sẻ cảm xúc, suy nghĩ cá nhân một cách cởi mở.
• Cho trẻ tham gia các hoạt động nhóm, lớp học kỹ năng hoặc câu lạc bộ phát triển ngôn ngữ.
• Hướng dẫn trẻ học cách thể hiện cảm xúc qua kể chuyện, đọc thơ, đóng kịch…
• Thường xuyên tổ chức các trò chơi tương tác để trẻ tăng phản xạ và sự linh hoạt trong giao tiếp.

Nguồn: Internet

>> Xem thêm: Back to school 2025: Checklist cần chuẩn bị năm học mới cho bé 

2. Kỹ năng tự lập

Trong những năm đầu đời, trẻ thường nhận được sự chăm sóc gần như tuyệt đối từ cha mẹ – từ việc ăn uống, thay đồ đến vệ sinh cá nhân. Tuy nhiên, khi trẻ dần lớn, việc tiếp tục hỗ trợ quá mức lại dễ tạo nên sự phụ thuộc và thiếu chủ động. Để giúp con sẵn sàng thích nghi với môi trường học tập, đặc biệt là khi bắt đầu năm học mới, việc rèn luyện kỹ năng tự lập ngay từ sớm là điều vô cùng cần thiết. Tự lập không chỉ đơn thuần là việc trẻ có thể tự làm một số hoạt động cá nhân mà còn là bước đầu giúp trẻ hình thành tư duy chịu trách nhiệm cho hành vi của mình. 

Cha mẹ có thể hỗ trợ trẻ tự lập bằng cách:

• Khuyến khích trẻ tự mặc quần áo, mang giày dép mỗi ngày
• Tập cho con tự xúc ăn, uống nước và dọn dẹp sau khi ăn
• Hướng dẫn trẻ tự đi vệ sinh, rửa tay đúng cách
• Giao cho con các việc nhà đơn giản như: cất đồ chơi, gấp quần áo, lau bàn
• Tạo điều kiện cho trẻ kết bạn, giao lưu mà không cần cha mẹ can thiệp quá nhiều

3. Kỹ năng quản lý, sắp xếp thời gian

Ngay từ những năm đầu đi học, việc giúp trẻ biết cách sử dụng thời gian hợp lý sẽ tạo nền tảng cho thói quen học tập và sinh hoạt khoa học sau này. Khi trẻ hiểu được giá trị của thời gian, các em sẽ biết cách ưu tiên việc quan trọng, giảm tình trạng trì hoãn và nâng cao hiệu quả học tập cũng như khả năng tự chủ.

Để giúp trẻ biết cách quản lý thời gian, cha mẹ có thể bắt đầu bằng việc lập thời gian biểu đơn giản cho các hoạt động hằng ngày như học, chơi, ăn, ngủ. Đồng thời, hướng dẫn trẻ xác định việc nào nên làm trước, việc nào quan trọng hơn để tránh lãng phí thời gian. Những công cụ trực quan như bảng kế hoạch, đồng hồ hoặc sticker màu cũng sẽ giúp trẻ dễ ghi nhớ và thực hiện theo kế hoạch hơn.

Bên cạnh đó, cha mẹ nên rèn cho trẻ thói quen hoàn thành một việc trước khi bắt đầu việc khác, giúp trẻ tập trung và làm việc hiệu quả hơn. Mỗi cuối ngày, hãy cùng trẻ xem lại cách mình đã sử dụng thời gian, từ đó điều chỉnh và hoàn thiện dần kỹ năng này một cách tự nhiên.

>> Xem thêm: Các bài nhạc thiếu nhi tiếng Anh hay cho bé 

4. Kỹ năng tự vệ

Trong môi trường học đường và ngoài xã hội, trẻ có thể gặp phải nhiều tình huống không an toàn mà người lớn không thể luôn kề bên. Vì vậy, kỹ năng tự vệ đóng vai trò quan trọng giúp trẻ biết cách bảo vệ bản thân, ứng phó với rủi ro và tránh bị xâm hại cả về thể chất lẫn tinh thần. Trang bị kỹ năng tự vệ từ sớm sẽ giúp trẻ tự tin, bình tĩnh và chủ động hơn trước các tình huống nguy hiểm.

Một số cách giúp trẻ rèn luyện kỹ năng tự vệ:

• Dạy trẻ phân biệt người lạ đáng nghi và cách từ chối khi cảm thấy không an toàn
• Hướng dẫn trẻ hét to, bỏ chạy và tìm người lớn đáng tin cậy khi gặp nguy hiểm
• Cho trẻ ghi nhớ thông tin cá nhân như tên, số điện thoại ba mẹ, địa chỉ nhà
• Dạy trẻ không đi theo người lạ, không nhận quà hoặc đồ ăn từ người không quen
• Tập luyện cùng trẻ các tình huống giả lập để trẻ ghi nhớ cách xử lý nhanh nhạy

>> Xem thêm: 

• Tổng hợp từ vựng tiếng Anh lớp 1 theo chương trình mới 
• Từ vựng tiếng Anh lớp 1 theo chủ đề 

5. Kỹ năng bơi lội

Bơi lội không chỉ là một hoạt động thể thao giúp trẻ phát triển thể chất toàn diện mà còn là kỹ năng sống thiết yếu để phòng tránh các tình huống đuối nước – đặc biệt trong bối cảnh trẻ thường xuyên tiếp xúc với môi trường ao hồ, bể bơi, khu du lịch. Trang bị kỹ năng bơi lội sớm sẽ giúp trẻ tự tin hơn khi tham gia các hoạt động dưới nước và nâng cao khả năng tự bảo vệ bản thân.

Ba mẹ nên cho con tham gia các khóa học bơi và rèn luyện các kỹ năng bơi:

• Cho trẻ làm quen với nước từ sớm trong môi trường an toàn, có người hướng dẫn
• Đăng ký các lớp học bơi với giáo viên chuyên môn tại trung tâm uy tín
• Hướng dẫn trẻ nhận biết dấu hiệu nguy hiểm khi ở gần khu vực có nước sâu
• Trang bị kiến thức sơ cứu cơ bản trong trường hợp gặp tai nạn dưới nước
• Luôn nhắc trẻ không bơi một mình, đặc biệt là ở sông suối hoặc nơi vắng người

6. Kỹ năng lắng nghe

Lắng nghe là một kỹ năng quan trọng nhưng thường bị xem nhẹ trong quá trình nuôi dạy trẻ. Thực tế, khả năng lắng nghe không chỉ giúp trẻ tiếp thu kiến thức hiệu quả hơn mà còn đóng vai trò thiết yếu trong giao tiếp, xây dựng mối quan hệ và phát triển trí tuệ cảm xúc (EQ). Trẻ biết lắng nghe sẽ hiểu người khác tốt hơn, biết tôn trọng quan điểm của người đối diện và phản hồi một cách hợp lý.

Đây là kỹ năng đặc biệt quan trọng trong môi trường học đường, nơi trẻ phải tiếp xúc với lượng kiến thức lớn và làm việc nhóm cùng bạn bè. Cha mẹ có thể giúp trẻ rèn luyện kỹ năng lắng nghe qua các cách sau: 

• Khi nói chuyện với trẻ, hãy giữ ánh mắt và sử dụng giọng nói nhẹ nhàng để làm gương cho con.
• Khuyến khích trẻ không ngắt lời khi người khác đang nói và chờ đến lượt mình.
• Đặt ra các tình huống trò chơi như "Nghe và làm theo", "Đoán lời bạn nói"... để trẻ luyện tập khả năng chú ý.
• Đọc sách cùng trẻ và đặt câu hỏi về nội dung vừa nghe để trẻ tập ghi nhớ và phản hồi có chủ đích.

Khi trẻ hình thành được kỹ năng lắng nghe, các em sẽ dễ dàng tiếp thu bài giảng, cải thiện khả năng học tập, đồng thời tăng cường sự gắn kết trong các mối quan hệ với bạn bè và thầy cô. Đây là một trong những kỹ năng thiết yếu giúp trẻ bắt nhịp nhanh chóng với năm học mới và đạt được kết quả học tập tốt hơn.

7. Kỹ năng giúp ba mẹ làm việc nhà

Thông qua hoạt động làm việc nhà, trẻ không những phát triển kỹ năng vận động mà còn học được cách sắp xếp, quản lý thời gian và nâng cao sự kiên nhẫn. Quan trọng hơn, việc này giúp trẻ hình thành tư duy “không ngại việc nhỏ”, biết quý trọng công sức lao động và có trách nhiệm hơn với không gian sống của mình.

Để rèn luyện kỹ năng này một cách hiệu quả, ba mẹ có thể:

• Phân chia các công việc đơn giản phù hợp với độ tuổi và khả năng của trẻ.
• Hướng dẫn từng bước cụ thể, nhẹ nhàng thay vì yêu cầu con phải làm hoàn hảo ngay từ đầu.
• Khen ngợi và ghi nhận nỗ lực của trẻ, kể cả khi kết quả chưa thật sự tốt.
• Biến việc nhà thành hoạt động vui vẻ, có thể làm cùng nhau như một trò chơi gia đình.
• Duy trì thói quen làm việc nhà mỗi ngày để hình thành tính kỷ luật và đều đặn.

Việc cho trẻ làm việc nhà không khiến các em “mất thời gian học tập” mà ngược lại, góp phần nâng cao kỹ năng sống và tạo nền tảng vững chắc cho sự trưởng thành sau này. Đây chính là một trong những kỹ năng nên được rèn luyện sớm, đặc biệt trước khi bước vào năm học mới – khi trẻ cần chủ động hơn trong mọi mặt của cuộc sống.

>> Xem thêm: 

• Tổng hợp từ vựng tiếng Anh lớp 5 
• Bài tập tiếng Anh cho trẻ học lớp 5 

8. Kỹ năng đặt câu hỏi

Khả năng đặt câu hỏi phản ánh mức độ tò mò, tư duy phản biện và năng lực tư duy độc lập của trẻ. Trẻ biết đặt câu hỏi thường có xu hướng chủ động trong việc tìm hiểu thế giới xung quanh, tiếp thu kiến thức sâu hơn và phát triển khả năng tư duy logic. Đây là một trong những kỹ năng quan trọng cần rèn luyện sớm, đặc biệt khi trẻ bước vào môi trường học đường – nơi sự học hỏi bắt đầu bằng việc biết thắc mắc.

Tuy nhiên, nhiều trẻ có thói quen ngại hỏi vì sợ sai hoặc không được khuyến khích. Điều này vô tình làm mất đi cơ hội phát triển tư duy và làm giàu vốn hiểu biết của trẻ. Để khơi gợi và rèn luyện kỹ năng đặt câu hỏi cho trẻ, cha mẹ có thể:

• Tạo môi trường giao tiếp cởi mở, trong đó trẻ cảm thấy an toàn khi nêu ra thắc mắc.
• Khen ngợi mỗi khi con đặt câu hỏi, thay vì chỉ đánh giá câu trả lời đúng – sai.
• Trả lời nghiêm túc và dẫn dắt thêm các câu hỏi gợi mở để trẻ tư duy sâu hơn.
• Đặt câu hỏi ngược lại để khuyến khích trẻ suy nghĩ nhiều chiều (“Con nghĩ thế nào?”, “Nếu là con thì con sẽ làm gì?”…).
• Đọc sách, xem phim cùng con và cùng thảo luận những tình huống mở để kích thích óc tò mò.

9. Kỹ năng có trách nhiệm

Khi trẻ có tinh thần trách nhiệm, các em sẽ biết hoàn thành nhiệm vụ được giao, giữ lời hứa, nhận lỗi khi làm sai và không đổ lỗi cho người khác. Trong môi trường học đường, kỹ năng có trách nhiệm thể hiện qua việc trẻ tự giác học tập, chuẩn bị bài vở đầy đủ, giữ gìn đồ dùng cá nhân, tuân thủ nội quy lớp học và biết nhận lỗi nếu vi phạm. Trẻ có trách nhiệm cũng là người biết giúp đỡ bạn bè, hoàn thành công việc nhóm và hiểu rằng hành động của mình có ảnh hưởng đến người khác.

Cha mẹ có thể rèn luyện kỹ năng này cho trẻ thông qua các hoạt động đơn giản hàng ngày như: 

• Giao việc nhà kèm theo mốc thời gian hoàn thành và để trẻ tự thực hiện.
• Dạy con giữ lời hứa, dù là những việc nhỏ nhất như dọn đồ chơi, tắt tivi đúng giờ.
• Khi trẻ phạm lỗi, đừng vội trách mắng mà hãy khuyến khích con nhận sai và tìm cách sửa lỗi.
• Đặt ra các quy tắc rõ ràng trong gia đình và khuyến khích trẻ thực hiện nghiêm túc.
• Nêu gương người có trách nhiệm trong sách, phim hoặc chính trong gia đình để trẻ noi theo.

>> Xem thêm: Dạy tiếng Anh cho trẻ em 4 tuổi 

10. Dạy trẻ cách làm quen và kết bạn

Kết bạn không đơn thuần chỉ là chơi chung, mà còn là sự tương tác tích cực, chia sẻ, đồng cảm và hợp tác giữa trẻ với nhau. Trẻ biết cách kết bạn sẽ cảm thấy hứng thú hơn khi đến trường, từ đó nâng cao tinh thần học tập và phát triển kỹ năng giao tiếp một cách tự nhiên.

Tuy nhiên, không phải trẻ nào cũng có khả năng làm quen tốt ngay từ đầu. Một số bé nhút nhát, ngại giao tiếp hoặc thiếu kỹ năng xã hội sẽ gặp khó khăn khi bước vào môi trường mới. Do đó, cha mẹ cần đồng hành và hướng dẫn con một cách phù hợp để trẻ tự tin tạo dựng các mối quan hệ lành mạnh.

• Hướng dẫn trẻ các bước cơ bản như: chào hỏi, giới thiệu tên, hỏi thăm bạn đang chơi gì hoặc đề nghị cùng tham gia trò chơi.
• Dạy con kỹ năng lắng nghe, chờ đợi và chia sẻ trong lúc chơi cùng bạn.
• Khuyến khích trẻ kể về bạn bè mới mỗi ngày để tăng kết nối và phát triển trí nhớ xã hội.
• Cho trẻ tham gia các hoạt động nhóm, lớp học kỹ năng, câu lạc bộ để mở rộng môi trường giao tiếp.
• Kể cho trẻ nghe những câu chuyện về tình bạn đẹp để tạo cảm hứng tích cực.

Khi biết cách làm quen và duy trì tình bạn, trẻ không chỉ cảm thấy hạnh phúc khi đến lớp mà còn học được nhiều giá trị sống quan trọng như sự đồng cảm, tôn trọng và hỗ trợ lẫn nhau.

>> Xem thêm: Lộ trình học tiếng Anh cho bé từ mẫu giáo tới tiểu học 

11. Dạy trẻ cách giải quyết mâu thuẫn

Trong quá trình học tập và vui chơi cùng bạn bè, việc xảy ra mâu thuẫn là điều hoàn toàn bình thường, thậm chí rất phổ biến ở lứa tuổi mầm non và tiểu học. Tuy nhiên, điều quan trọng không nằm ở việc tránh xung đột, mà là dạy trẻ cách xử lý mâu thuẫn một cách văn minh, tích cực và phù hợp với độ tuổi. Đây là một kỹ năng quan trọng giúp trẻ nâng cao trí tuệ cảm xúc (EQ), khả năng tự kiểm soát và phát triển các mối quan hệ bền vững.

Khi không được hướng dẫn đúng cách, trẻ có thể chọn cách phản ứng tiêu cực như giận dỗi, đánh nhau, im lặng hoặc xa lánh bạn bè – những hành vi ảnh hưởng đến tâm lý và khả năng hòa nhập. Ngược lại, nếu được rèn luyện kỹ năng giải quyết mâu thuẫn từ sớm, trẻ sẽ học được cách nhìn nhận vấn đề, biết tha thứ, biết xin lỗi và tôn trọng cảm xúc của người khác.

• Hướng dẫn trẻ bình tĩnh lại trước khi nói chuyện để tránh phản ứng nóng nảy.
• Khuyến khích con lắng nghe bạn giải thích và cùng tìm ra cách giải quyết phù hợp.
• Cho trẻ hiểu rằng xin lỗi và tha thứ là biểu hiện của sự trưởng thành, không phải yếu thế.
• Dẫn dắt trẻ qua các câu chuyện, tình huống giả định để luyện tập cách xử lý mâu thuẫn hiệu quả.

12. Kỹ năng tiếng Anh

Trong môi trường học tập hiện đại, tiếng Anh không còn là môn học xa lạ mà đã trở thành một kỹ năng thiết yếu cần được trang bị sớm cho trẻ. Đặc biệt ở độ tuổi mầm non và tiểu học, trẻ có khả năng tiếp thu ngôn ngữ mới rất nhanh nếu được tiếp cận đúng phương pháp. Việc rèn luyện tiếng Anh không chỉ giúp trẻ tự tin hơn khi giao tiếp mà còn hỗ trợ hiệu quả cho các môn học khác trong chương trình học sau này.

Khi được tiếp xúc tiếng Anh từ đầu năm học, trẻ dễ dàng làm quen với cách phát âm, từ vựng đơn giản và các mẫu câu giao tiếp hằng ngày. Giai đoạn này là thời điểm “vàng” để trẻ hình thành nền tảng ngôn ngữ vững chắc mà không bị áp lực về điểm số hay thi cử.

• Khuyến khích trẻ nghe nhạc, xem phim hoạt hình tiếng Anh cho trẻ có phụ đề để hình thành phản xạ ngôn ngữ tự nhiên.
• Cho trẻ làm quen với từ vựng cơ bản liên quan đến trường học, đồ dùng học tập, từ vựng màu sắc, cảm xúc,…
• Dạy trẻ những mẫu câu giao tiếp đơn giản như chào hỏi, giới thiệu bản thân, cảm ơn, xin lỗi,... thông qua trò chơi, đóng vai.

Nếu bạn đang tìm kiếm một giải pháp học tiếng Anh tại nhà hiệu quả cho con, khóa học tiếng Anh online dành cho trẻ tại Langmaster sẽ là lựa chọn lý tưởng.

Langmaster là một trong những trung tâm tiếng Anh giao tiếp hàng đầu tại Việt Nam với hơn 16 năm đồng hành cùng hàng chục nghìn gia đình trên hành trình xây dựng nền tảng ngôn ngữ vững chắc cho trẻ em. Với uy tín được khẳng định qua thời gian, Langmaster luôn chú trọng cá nhân hóa lộ trình học để phù hợp với độ tuổi, năng lực và khả năng tiếp thu của từng bé.

Chương trình học tại Langmaster được thiết kế theo khung chuẩn quốc tế Cambridge, kết hợp linh hoạt với nội dung trong sách giáo khoa của Bộ Giáo dục & Đào tạo. Nhờ đó, học viên không chỉ cải thiện khả năng giao tiếp bằng tiếng Anh một cách tự nhiên mà còn đạt hiệu quả cao trong học tập tại trường.

Đặc biệt, phụ huynh có thể dễ dàng theo dõi sự tiến bộ của con thông qua hệ thống sổ liên lạc điện tử được cập nhật liên tục sau mỗi buổi học. Đội ngũ giáo viên tại Langmaster đều sở hữu chứng chỉ quốc tế (từ TOEIC 900+ hoặc IELTS 7.0 trở lên), có chuyên môn vững vàng và giàu kinh nghiệm trong giảng dạy trẻ nhỏ, luôn tận tâm hỗ trợ các em phát triển đều cả 4 kỹ năng ngôn ngữ: nghe – nói – đọc – viết.

Đăng ký ngay hôm nay để cùng con khởi đầu năm học mới với sự tự tin và nền tảng tiếng Anh vững chắc!

NHẬN TƯ VẤN KHÓA HỌC TIẾNG ANH TRẺ EM

Việc rèn luyện sớm kỹ năng cần trang bị cho trẻ đầu năm học không chỉ giúp con tự tin bước vào môi trường mới mà còn tạo nền tảng cho sự phát triển toàn diện lâu dài. Cha mẹ hãy là người đồng hành, hướng dẫn và khích lệ con mỗi ngày để hành trang vào năm học mới của trẻ thật vững vàng và đầy hứng khởi.