LỘ TRÌNH CHUẨN GIÚP “NÂNG CẤP” PHÁT ÂM TIẾNG ANH TRONG 1 THÁNG

Phát âm tiếng Anh tốt là yếu tố quan trọng, là nền móng vững chãi để có thể thành thạo giao tiếp sau này. Nhưng việc phát âm chuẩn tưởng chừng đơn giản nhưng lại là điểm yếu của rất nhiều học viên Việt Nam. Rất nhiều người nhận thức được điều này nhưng lại không biết nên học cách phát âm tiếng Anh từ đâu bởi họ không tìm thấy lộ trình phù hợp cho mình. Để vượt qua chướng ngại vật này, Langmaster sẽ gửi đến bạn lộ trình “chinh phục” phát âm tiếng Anh chuẩn trong 30 ngày qua viết dưới đây!

I. Phiên âm tiếng Anh là gì?

Phiên âm tiếng Anh là những ký tự La-tinh. Những ký tự này khi được ghép với nhau sẽ tạo thành cách đọc của một từ, và dựa vào đó chúng ta sẽ biết cách phát âm tiếng Anh chuẩn cho những từ đó. 

Tuy nhiên, việc đọc phiên âm để phát âm chuẩn lại là một thách thức lớn đối với nhiều người học tiếng Anh. Phát âm đúng rất phức tạp bởi chúng ta phải học cách ráp các âm tiết để đọc thành một từ chuẩn chính đúng với quy tắc mỗi khi nhìn vào phiên âm của từ.  

II. Nguyên lý 80/20 và việc học phát âm tiếng Anh

Hẳn ai trong chúng ta cũng từng nhìn thấy bảng phát âm tiếng Anh IPA với 44 âm tiết cơ bản gồm 20 nguyên âm và 24 phụ âm trong các giáo trình hay các bài giảng tiếng Anh thông dụng. Cách học thường thấy nhất là nghe giáo viên hoặc nghe audio phát âm lần lượt các âm này và chúng ta sẽ bắt đầu bắt chước theo. 

Như vậy, trong mỗi buổi học, bạn sẽ học được trung bình khoảng 3-5 âm trong 2 tiếng, nghĩa là mỗi âm sẽ mất 20-30 phút hướng dẫn và bạn sẽ mất tới 12 buổi để học hết được cả 44 âm. Đây là một phương pháp học truyền thống và đã được áp dụng rất nhiều năm và vẫn sẽ hiệu quả nếu bạn luyện tập thật chăm chỉ, tuy nhiên lại rất dàn trải, làm tốn thời gian và công sức. 

Trên thực tế, có một phương pháp luyện phát âm tiếng Anh năng suất hơn, hiệu quả hơn và chỉ yêu cầu bạn tập trong vào một số âm thực sự quan trọng dựa theo nguyên lý Pareto 80/20.

Vậy nguyên lý Pareto 80/20 là gì? Đối với những người học hoặc tìm hiểu về kinh doanh, hẳn nguyên lý Pareto hay quy tắc 80/20 không còn xa lạ gì. Định luật này được đặt theo tên của nhà kinh tế học người Ý Vilfredo Pareto và hoạt động dựa trên tiên đề: 80% kết quả được tạo ra từ 20% nguyên nhân.

Một số ví dụ của quy luật này trong kinh doanh và cuộc sống có thể kể đến như: 

• 80% lợi nhuận đều được tạo ra bởi 20% khách hàng.
• 80% kết quả được tạo ra bởi 20% công nhân.
• 80% sự cố được gây ra bởi 20% khiếm khuyết.

Quy luật này cũng chính xác với quá trình rèn luyện phát âm tiếng Anh của bạn: 

80% khả năng phát âm tiếng Anh chuẩn như người bản xứ của người học đến từ 20% âm cơ bản (8 âm cốt lõi).

Khi áp dụng nguyên lý Pareto trong trường hợp này, chúng ta sẽ nhận ra rằng thực tế chỉ có 20% âm cơ bản quyết định 80% phát âm tiếng Anh của người bản xứ. Như vậy, thay vì học dàn trải cả 44 âm, học viên có thể chú ý vào 8 âm cốt lõi để tiết kiệm thời gian trong quá trình rèn luyện mà vẫn đạt hiệu quả cao. Cách học phát âm chuẩn sẽ được tiến hành theo lộ trình trong 1 tháng như sau: 

Chặng 1: Rèn luyện phát âm 8 âm quan trọng – khoảng 8 ngày

Chặng 2: Rèn luyện 36 âm – khoảng 20 ngày

Chặng 3: Rèn luyện và nắm bắt các kỹ thuật nâng cao – khoảng 2 ngày

III. Khám phá chi tiết lộ trình luyện phát âm tiếng Anh chuẩn trong vòng 1 tháng

Chặng 1: Rèn luyện phát âm 8 âm quan trọng – khoảng 8 ngày

Trước khi bắt đầu rèn luyện phát âm, bạn nên khởi động với những bài luyện tập cơ miệng. Có 4 bài thực hành rèn luyện khẩu hình miệng bạn cần thành thục là thổi hơi qua miệng, cơ môi với mặt hình cá, cơ lưỡi, và cổ họng. Sở dĩ bạn cần bước khởi động này là bởi trong tiếng Anh, có rất nhiều âm có khẩu hình không hề giống tiếng Việt. Bước này sẽ giúp bạn làm quen dần, từ đó rèn luyện được cách làm chủ khẩu hình miệng và đơn giản hoá việc học phát âm sau này.

Sau khi bạn đã rèn luyện thành thục các bài tập cơ miệng trên, chúng ta sẽ luyện tập các âm cốt lõi trong Bảng ký hiệu ngữ âm quốc tế IPA. 8 âm bạn cần tập trung vào bao gồm /iː/, /ɜː/, /ɑː/, /eɪ/, /dʒ/, /j/, /θ/, /l/. Đây là những âm có mặt trong khoảng 80% các từ vựng tiếng Anh thông dụng, và là các âm rất mạnh, thường tạo ra trọng âm của từ khiến phát âm của bạn tự nhiên như người bản xứ. Bên cạnh đó, đây còn là những âm tương đối khó và có khẩu hình không giống với tiếng Việt.

Chính vì vậy, khi nắm vững được cách phát âm của 8 âm quan trọng này cũng có nghĩa là bạn đã nắm được hầu hết các cấu trúc để tạo âm, từ đó, việc học cách phát âm các âm còn lại sẽ dễ dàng hơn rất nhiều.

Cụ thể về cách phát âm của các âm trên như sau: 

1. Âm /iː/, /ɑː/, /eɪ/ khi phát âm cần rung cuống họng và tạo trường âm mạnh. 

Ví dụ: 

• leave /liːv/
  team /tiːm/
  indeed /ɪnˈdiːd/
• after /’ɑːftə/
  last /lɑːst/
  ask /ɑːsk/
• they /ðeɪ/
  make /meɪk/
  great /greɪt/

Xem thêm:

• HƯỚNG DẪN CÁCH PHÁT ÂM /I:/ VÀ /I/ TRONG TIẾNG ANH CHUẨN NHƯ NGƯỜI BẢN XỨ
• TỔNG HỢP ĐẦY ĐỦ NHẤT 9 CÁCH PHÁT ÂM A TRONG TIẾNG ANH
• BÀI 17: PHÁT ÂM TIẾNG ANH - CÁCH PHÁT ÂM NGUYÊN ÂM ĐÔI /EꞮ/ /AꞮ/ & /ƆꞮ/

2. Âm /ɜː/ thường xuất hiện trước chữ “r” và có sự khác biệt khi phát âm theo giọng Anh - Anh hay Anh - Mỹ.

Ví dụ: 

• certain /ˈsɜːtn/
• person /ˈpɜːsən/
• term /tɜːm/

Xem chi tiết: HỌC PHÁT ÂM CÙNG LANGMASTER: CÁCH PHÁT ÂM /Ɜ:/ & /Ə/

3. Âm /dʒ/, /j/, /θ/, /l/ là những âm không có trong tiếng Việt nên thường gây khó khăn nhiều nhất khi phát âm.

• encourage /ɪnˈkʌrɪdʒ/
  agent /ˈeɪ.dʒənt/
  joy /dʒɔɪ/
• yes /jɛs/
  use /juz/
  yourself /jʊrsəlf/
• third /θɜːd/
  thousand /ˈθaʊzənd/
  throw /θrəʊ/
• life /laɪf/
  call /kɔl/
  really /rɪli/

Xem thêm:

• PHÂN BIỆT CÁCH PHÁT ÂM /TƩ/ VÀ /DƷ/ TRONG TIẾNG ANH CHUẨN NHẤT
• HƯỚNG DẪN CÁCH PHÁT ÂM J TRONG TIẾNG ANH CHUẨN NGƯỜI BẢN NGỮ
• CÁCH PHÁT ÂM Ð & Θ CHUẨN NGƯỜI BẢN NGỮ CỰC DỄ, AI CŨNG ĐỌC ĐƯỢC
• CÁCH PHÁT ÂM L VÀ N TRONG TIẾNG ANH CHUẨN KHÔNG CẦN CHỈNH

Chặng 2: Rèn luyện 36 âm – khoảng 20 ngày

Tương tự như phần trên, bạn cũng nên chia 36 âm còn lại thành các cặp âm có sự tương đồng với nhau để luyện tập để có thể nhận thấy sự khác biệt dễ dàng hơn, tránh nhầm lẫn khi thực hành kĩ năng nghe, nói sau này. Việc phân chia như vậy cũng sẽ giúp người học xác định rõ ràng hơn các cặp âm tương đồng để có thể áp dụng vào việc phát âm một cách đơn giản hơn.

Bạn nên tham khảo cách phân chia 20 cặp âm có sự tương đồng như bảng sau đây:

Để có thể phát âm chuẩn các âm này, bạn có thể tiến hành như sau:

• Tạo khẩu hình miệng giống như âm chuẩn. 
• Tập phát âm lại theo âm chuẩn liên tục cho tới khi âm thanh phát ra giống với từ điển nhất.

Đối với mỗi âm, bạn nên luyện tập theo những bước sau:

• Bước 1: Kéo dài âm đang luyện tập trong vòng 3 giây.
• Bước 2: Kéo dài âm đang luyện tập trong vòng 1 giây.
• Bước 3: Tập phát âm âm đang luyện tập bằng tốc độ với người bản ngữ.

Chặng 3: Rèn luyện và nắm bắt các kỹ thuật nâng cao – khoảng 2 ngày

Sau khi thành thạo cách phát âm chuẩn cả 44 âm theo bảng phiên âm IPA, giờ đây bạn có thể dễ dàng đọc được các từ vựng theo phiên âm trong từ điển. Tuy nhiên, để có thể nâng cao trình độ nói tiếng Anh, quá trình giao tiếp sẽ yêu cầu bạn phải tìm hiểu thêm về các kỹ thuật nâng cao như trọng âm, ngữ điệu và nối âm để có thể nói chuyện tự nhiên và chuyên nghiệp như người bản xứ.

1. Trọng âm

Trọng âm trong tiếng Anh có vai trò quan trọng như dấu thanh trong tiếng Việt. Do đó, bạn buộc phải biết cách nhấn trọng âm để người nghe có thể hiểu bạn đang đề cập tới từ nào. Nếu bạn không chú ý và nói sai trọng âm, nghĩa của từ và loại từ có thể thay đổi, gây hiểu lầm cho đối phương. Tuy nhiên, trọng âm trong tiếng Anh không có quy tắc cụ thể nào mà hoàn toàn là sự ngẫu nhiên, đòi hỏi người học phải luyện tập, tích luỹ vốn từ thường xuyên để có thể ghi nhớ và nắm vững phiên âm cũng như trọng âm chính xác theo từ điển.

Xem chi tiết: TỔNG HỢP CÁCH ĐÁNH TRỌNG ÂM TIẾNG ANH ĐƠN GIẢN VÀ DỄ NHỚ NHẤT

2. Ngữ điệu

Ngữ điệu là cách chúng ta lên xuống giọng khi nói, có tác dụng biểu lộ thông điệp, cảm xúc khác nhau của người nói. Trong giao tiếp, yếu tố này vô cùng quan trọng bởi ngữ điệu lên xuống khác nhau có thể truyền tải những cảm xúc khác nhau và không chú ý tới điều này cũng có thể gây hiểu lầm và tạo sự khó chịu cho người khác. Để nắm bắt được ngữ điệu tiếng Anh chuẩn như người bản địa, có một phương pháp luyện tập phổ biến đó là xem phim Anh, Mỹ để học theo cách trò chuyện của các diễn viên và bắt chước theo. Phương pháp này hiệu quả bởi nó vừa giúp bạn giải trí, không căng thẳng và không gây nhàm chán.

Xem chi tiết: 10 QUY TẮC NGỮ ĐIỆU TRONG TIẾNG ANH ĐỂ NÓI CHUẨN NHƯ NGƯỜI BẢN XỨ

3. Nối âm

Nối âm là một yếu tố rất đặc trưng trong tiếng Anh và cũng không thấy có trong tiếng Việt. Thông thường, khi từ đứng trước kết thúc bằng một phụ âm, từ tiếp theo đó bắt đầu bằng một nguyên âm thì phụ âm đó sẽ được kéo dài để nối liền hai âm này lại. 

Ví dụ: Look at that! 

• Trước khi nối âm: /lʊk‿æt ðæt/
• Sau khi nối âm: /lʊ kæt ðæt/

Nếu không hiểu rõ yếu tố này, bạn sẽ thấy việc giao tiếp với người nước ngoài khá khó khăn, đặc biệt là với tốc độ nói chuyện nhanh. 

Ngoài 3 yếu tố nêu trên, bạn cũng đừng quên bổ sung thêm các kiến thức như cách phát âm ed trong tiếng Anh hay cách phát âm s và es trong tiếng Anh để tránh lúng túng trong giao tiếp nhé!

Xem chi tiết: NGỮ ÂM CĂN BẢN CHO NGƯỜI BẮT ĐẦU - BÀI 24: NỐI ÂM

XEM THÊM: 

⇒ TẤT TẦN TẬT QUY TẮC PHÁT ÂM ĐUÔI ED CHUẨN KHÔNG CẦN CHỈNH

⇒ CÁCH PHÁT ÂM S VÀ ES NHANH CHUẨN VÀ DỄ NHỚ NHẤT 

IV. Bài tập: 

1. Bài tập: Chọn từ có phần gạch chân, in đậm phát âm khác với các từ còn lại

1. A. rough B. sum C. utter D. union

2. A. blood B. pool C. food D. tool

3. A. chalk B. champagne C. machine D. ship

4. A. how B. town C. power D. slow

5. A. faithful B. failure C. fairly D. fainted

6. A. new B. sew C. few D. nephew

7. A. beard B. bird C. learn D. turn

8. A. genetics B. generate C. kennel D. gentle

9. A. mechanic B. machinery C. chemist D. cholera

10. A. lays B. says C. stays D. plays

11. A. message B. privilege C. college D. collage

12. A. dynamic B. typical C. cynicism D. hypocrite

13. A. pleasure B. heat C. meat D. feed

14. A. university B. unique C. unit D. undo

15. A. camp B. lamp C. cupboard D. apart

2. Đáp án: 

1. d

2. a

3. a

4. d

5. c 

6. b

7. a

8. a

9. b

10. b

11. d

12. a

13. a

14. d

15. c

Trên đây, Langmaster vừa gửi tới bạn lộ trình 30 ngày để bạn có thể thành thạo phát âm tiếng Anh chuẩn như người bản xứ. Hy vọng với các bước cụ thể như trên, bạn vừa có thể tiết kiệm được thời gian mà vẫn đạt hiệu quả cao trong việc học kỹ năng nói. Chúc bạn một ngày học tập và làm việc thật hiệu quả!